Najnowsze wydanie „Złotego pucharu”, wydane przez Egmont w integralu, w ramach jubileuszowej „Złotej kolekcji”, zawiera komplet odcinków, które ukazały się w „Wieczorze Wybrzeża”, w latach 1972-1973. W późniejszych wydaniach kilka odcinków zostało usuniętych, a kilka pasków Janusz Christa przerysował. Możliwe, że autor po latach nie był zadowolony ze swoich pierwotnych rysunków lub pomysłów i postanowił ulepszyć swoje dzieło, ale najprawdopodobniej spowodowane było to brakiem oryginałów.
W „Złotej kolekcji” otrzymujemy komiks zgodny w warstwie graficznej z wersją pierwotną. Przywrócono 18 oraz dołożono 5 brakujących oryginalnych odcinków. Natomiast w dymkach można znaleźć kilkadziesiąt zmian tekstu, z których większość autor wprowadził już w latach 70. i 80. W najnowszym wydaniu nie przywrócono tekstów do ich pierwotnej wersji, szczególnie że w przeważającej części poprawki są uzasadnione i nie mają wpływu na fabułę. Najistotniejsze zmiany zebrałem w tabeli umieszczonej na dole strony. Pominąłem poprawki związane z interpunkcją, dzieleniem i przenoszeniem wyrazów oraz literówki. Zobaczmy zatem, jak komiks zmieniał się na przestrzeni lat.
![]() |
Odc. 0-18
Wydanie zbiorcze rozpoczyna się wstępem, w którym Kajtek i Koko przedstawiają nowych bohaterów i żegnają się (jak się później okazało) z czytelnikami „Wieczoru Wybrzeża”. W „Złotej kolekcji” wykorzystano zapowiedź z „Expressu Ilustrowanego” („Złota kolekcja” tom 1. str. 13a) oraz pierwsze 3 pierwotne odcinki z „Wieczoru Wybrzeża” („Zk” 13b i 14).
W latach 80. komiks wydała Krajowa Agencja Wydawnicza. Christa zrezygnował wtedy z wstępu z udziałem Kajtka i Koka i rozpoczął komiks od paska nr 4 („Zk” 15a), jednocześnie przerysowując w miarę wiernie kolejnych 15 odcinków („Zk” 15-22a).
![]() „Złote prosię” odc. 4 „Wieczór Wybrzeża” 1972 / „Złota kolekcja” tom 1. EGMONT 2021 |
![]() „Złoty puchar” tom 1. KAW 1985 |
Wersję KAW-u wykorzystał Egmont, wznawiając serię w 2004 roku. Jedyną różnicą jest modyfikacja pierwszego kadru. Autor uznał zapewne, że szerszy kadr lepiej będzie komponował się na pionowej planszy.
Odc. 19-42
W odcinkach nr 19-42 („Zk” 22a-33b) autor wymienił w kilku dymkach „prosię” na „puchar” (zainteresowanych szczegółami odsyłam do tabeli na dole strony). Jedynie w odc. nr 20 zmiana tekstu wymogła korektę kształtu dymka („Zk” 171).
Podczas kompletowania materiałów do tomu 1. „Złotej kolekcji” zauważyłem, że w wydaniu KAW-u (1985) oraz Egmontu (2004) użyto dwóch pasków nr 40 i 42 („Zk” 33a i 34a), które Janusz Christa przerysował dla „Expressu Ilustrowanego”. Dosłownie w ostatniej chwili udało się wymienić je na wersje pierwotne. Wcześniej nikt tego nie zauważył, ponieważ kreska autora w obu wersjach jest bardzo zbliżona, a w wydaniu KAW-u paski posiadają numery. Do tej pory powszechnie uważano, że jedyne przerysowane stripy w „Złotym pucharze” pochodzą z lat 80. i łatwo je wyłapać dzięki wyraźnej różnicy w stylu rysowania oraz braku numeracji.
Gdyby jednak przyjrzeć się bliżej obu wersjom odcinka nr 40, można dostrzec zmianę w rysowaniu butów głównych bohaterów, które w pierwszych paskach „Złotego prosięcia” rysowane są z zadartymi do góry czubkami, przez co przypominają ciżemki. W okolicach odcinka nr 85, autor podjął chyba ostateczną decyzję, że akcja komiksu rozgrywać będzie się we wczesnym średniowieczu i z ciżemek, których popularność przypadła dopiero na XV wiek, musiał zrezygnować.
Odc. 43-104
W paskach nr 43-103 („Zk” 34b-64b) możemy znaleźć kolejne niewielkie poprawki w dialogach (szczegóły w poniższej tabeli). Natomiast odcinek nr 104 („Zk” 65a), przerysowany w latach 80. przez Janusza Christę, został przywrócony do pierwotnej wersji.
![]() „Złote prosię” odc. 104 „Wieczór Wybrzeża” 1972 / „Złota kolekcja” tom 1. EGMONT 2021 |
![]() „Złoty puchar” tom 1. KAW 1985 / „Złoty puchar” tom 2. EGMONT 2004 |
Odc. 105-234
Od odcinka nr 105 do 234 („Zk” 65b-130a), komiks wygląda tak samo jak w „Wieczorze Wybrzeża”, nie licząc drobnych korekt tekstu.
Jedyną większą zmianą, w stosunku do pierwotnej wersji, jest zamiana kadrów w odcinku nr 201 („Zk” 113b). Dokonał tego sam autor, rozcinając pasek w taki sposób, żeby lepiej komponował się na pionowej planszy. W wersji Egmontu, pierwotne kadry poukładane są w kolejności 2,3,1,4.
![]() |
Odc. 235-243
Dopiero pod koniec komiksu dokonano uzupełnienia, na które fani czekali od lat. Po raz pierwszy od 1973 roku wykorzystano odcinki nr 235 i 237 („Zk” 130b i 131b).
![]() „Złote prosię” odc. 235 „Wieczór Wybrzeża” 1973 / „Złota kolekcja” tom 1. EGMONT 2021 |
![]() „Złote prosię” odc. 237 „Wieczór Wybrzeża” 1973 / „Złota kolekcja” tom 1. EGMONT 2021 |
ZMIANY W TEKŚCIE
NR ODCINKA | BYŁO | JEST | NR STRONY | OPIS ZMIAN |
---|---|---|---|---|
19 | KRA- DZIEŻ STULE- CIAA! Z PAŁACU ZGINĘŁO ZŁOTE PROSIĘ! | KRA- DZIEŻ STULE- CIAA! Z PAŁACU ZGINĄŁ ZŁOTY PUCHAR! | 22b | PUCHAR |
20 | ODNAJDŹCIE MI MÓJ PUCHAR! ZWRÓĆCIE MI MOJE ZŁOTE PROSIĘ! | ODNAJDŹCIE MI MÓJ PUCHAR! | 23a | PUCHAR |
24 | KSIĘŻNO, ODNAJDZIEMY ZŁOTE PROSIĘ I ZWRÓ- CIMY JE KSIĘCIU. | KSIĘŻNO, ODNAJDZIEMY ZŁOTY PUCHAR I ZWRÓ- CIMY GO KSIĘCIU. | 25a | PUCHAR |
24 | ZAPOMNIAŁEM… CZYM JA WZNIO- SĘ ZA WAS TOAST? TATO MI NAKAZAŁ PIĆ TYLKO Z PROSIAKA, BUUU!… | ZAPOMNIAŁEM… CZYM JA WZNIO- SĘ ZA WAS TOAST? TATO MI NAKAZAŁ PIĆ TYLKO Z PUCHARU, BUUU!… | 25a | PUCHAR |
26 | TU CHCESZ ODNALEŹĆ ZŁOTE PROSIĘ?! | TU CHCESZ ODNALEŹĆ PUCHAR?! | 26a | PUCHAR |
51 | HI, HI… ZA- WSTYDZASZ MNIE RY- CERZU | CHI, CHI.. ZA- WSTYDZASZ MNIE RY- CERZU. | 38b | ONOMATOPEJA |
53 | KOLEDZY… HIK! … A JA WIEM, GDZIE JEST TO, CZEGO SZUKACIE… HI, HI… | KOLEDZY… HIK! … A JA WIEM, GDZIE JEST TO, CZEGO SZUKACIE… CHI, CHI… | 39b | ONOMATOPEJA |
53 | KOKOSZ, ZŁOTE PRO- SIĘ JEST W TEJ SKRZY- NI. | KOKOSZ, ZŁOTY PU- CHAR JEST W TEJ SKRZY- NI. | 39b | PUCHAR |
60 | CIESZ SIĘ, WUJASZKU Z NAMI! JEDZ DO SYTA I PIJ! NIESIEMY DLA KSIĘCIA JEGO ZŁOTE PROSIĘ! | CIESZ SIĘ, WUJASZKU, Z NAMI! JEDZ DO SYTA I PIJ! NIESIEMY DLA KSIĘCIA JEGO ZŁOTY PUCHAR! | 43a | PUCHAR |
63 | OBYŚ PĘKŁ Z TAKĄ NOWINĄ. ODEBRALI WIELKIEMU KOMPANOWI ZŁOTE PROSIĘ,… | OBYŚ PĘKŁ Z TAKĄ NOWINĄ. ODEBRALI WIELKIEMU KOMPANOWI ZŁOTY PUCHAR… | 44b | PUCHAR |
65 | KOKOSZ, PATRZ! | KOKOSZ, ZOBACZ! | 45b | CZASOWNIK |
65 | NA ŚCIEŻCE LEŻY KAWAŁEK KORY BRZOZOWEJ. COŚ NA NIEJ PISZE. | NA ŚCIEŻCE LEŻY KAWAŁEK KORY BRZOZOWEJ. COŚ NA NIEJ JEST NAPISANE. | 45b | CZASOWNIK |
67 | NO CO? IDĄ? NIOSĄ MOJE ZŁOTE PROSIĘ? | NO CO? IDĄ? NIOSĄ MÓJ ZŁOTY PUCHAR? | 46b | PUCHAR |
67 | ABY UWOLNIĆ ŻÓŁWIA, MUSIELIŚMY WYPUŚCIĆ Z RĄK ZŁOTE PROSIĘ. O TO TYLKO ZŁODZIE- JOWI CHODZIŁO. | ABY UWOLNIĆ ŻÓŁWIA, MUSIELIŚMY WYPUŚCIĆ Z RĄK PUCHAR. O TO TYLKO ZŁODZIE- JOWI CHODZIŁO. | 46b | PUCHAR |
68 | WIEM PANIE, JAK BARDZO MIŁUJESZ SWOJE ZŁOTE PROSIĘ. JAKĄ CE- NĘ GOTÓW JESTEŚ ZA NIE ZAPŁACIĆ? | WIEM PANIE, JAK BARDZO MIŁUJESZ SWÓJ ZŁOTY PUCHAR. JAKĄ CE- NĘ GOTÓW JESTEŚ ZAŃ ZAPŁACIĆ? | 47a | PUCHAR PRZYIMEK |
68 | CHA,CHA,CHA!… KAJKO I KO- KOSZ SPRZEDALI JUŻ TWOJE ZŁOTE PROSIĘ WIELKIEMU KOMPANOWI CZARNYCH TRÓJKĄTÓW! | CHA,CHA,CHA!… KAJKO I KO- KOSZ SPRZEDALI JUŻ TWÓJ ZŁOTY PUCHAR WIELKIEMU KOMPANOWI CZARNYCH TRÓJKĄTÓW! | 47a | PUCHAR |
70 | ZDEJMUJĄC GO Z DRZEWA NIE ZUWA- ŻYLIŚMY, JAK KTOŚ SKRADŁ ZŁOTE PROSIĘ. | ZDEJMUJĄC GO Z DRZEWA, NIE ZUWA- ŻYLIŚMY, JAK KTOŚ SKRADŁ ZŁOTY PUCHAR. | 48a | PUCHAR |
70 | BUHAHA! | BUCHACHA! | 48a | ONOMATOPEJA |
73 | ZA RADĄ KAJKA, WRÓCILI SPOWROTEM. | ZA RADĄ KAJKA WRÓCILI | 49b | ORTOGRAFIA PLEONAZM |
75 | ALE JA CHCĘ MIEĆ MOJE ZŁOTE PROSIĘ! JUŻ SZE- REG DNI NIE PIJĘ MIODU, NIC NIE JEM I PEWNO WKRÓTCE UMRĘ! | ALE JA CHCĘ MIEĆ MÓJ ZŁOTY PUCHAR! JUŻ TYLE DNI NIE PIJĘ MIODU, NIC NIE JEM I PEWNO WKRÓTCE UMRĘ! | 50b | PUCHAR LICZEBNIK ZAIMEK LICZEBNY |
76 | RADZĘ NIE ZWLE- KAĆ. CENA ZA ZŁOTE PROSIĘ MOŻE WZROSNĄĆ. | RADZĘ NIE ZWLE- KAĆ. CENA ZA ZŁOTY PUCHAR MOŻE WZROSNĄĆ. | 77a | PUCHAR |
78 | KTO SPRZEDAŁ ZŁOTE PROSIĘ, NO KTO?… | KTO SPRZEDAŁ ZŁOTY PUCHAR, NO KTO?… | 52a | PUCHAR |
84 | POWIEM CAŁĄ PRAWDĘ, TYLKO NIE RÓB MI KRZYWDY. TO JA UKRADŁEM KAJKOWI I KOKOSZOWI ZŁOTE PROSIĘ. | POWIEM CAŁĄ PRAWDĘ, TYLKO NIE RÓB MI KRZYWDY. TO JA UKRADŁEM KAJKOWI I KOKOSZOWI ZŁOTY PUCHAR. | 55a | PUCHAR |
86 | TAK. MINĘŁO JUŻ SPORO CZASU OD CHWILI, GDY ZŁOTE PROSIĘ WPADŁO W ŁAPY TYM ZDRADZIECKIM TRÓJKĄTOM. | TAK. MINĘŁO JUŻ SPORO CZASU OD CHWILI, GDY ZŁOTY PUCHAR WPADŁ W ŁAPY TYM ZDRADZIECKIM TRÓJKĄTOM. | 56a | PUCHAR |
89 | ZGADZACIE SIĘ DOBRO- WOLNIE ODDAĆ SWOJE GŁOWY ZA ZŁOTE PROSIĘ?! | ZGADZACIE SIĘ DOBRO- WOLNIE ODDAĆ SWOJE GŁOWY ZA ZŁOTY PUCHAR?! | 57b | PUCHAR |
91 | TAKA JEST NIESTETY CENA ZA ZŁOTE PROSIĘ. | TAKA JEST NIESTETY CENA ZA ZŁOTY PUCHAR. | 58b | PUCHAR |
94 | SPALIŁA DO- KUMENT. NIE MAMY CO IŚĆ DO ZAMKU TRÓJKĄTÓW. | SPALIŁA DO- KUMENT. NIE MAMY PO CO IŚĆ DO ZAMKU TRÓJKĄTÓW. | 60a | STYL |
106 | PRZYNIEŚCIE DZBAN ELIKIRU LATANIA, A ZWRÓ- CIMY WAM ZŁOTE PROSIĘ. | PRZYNIEŚCIE DZBAN ELIKIRU LATANIA, A ZWRÓ- CIMY WAM ZŁOTY PUCHAR. | 66a | PUCHAR |
144 | ODZYSKAŁEM CIĘ PROSIACZKU. SKOŃ- CZYŁY SIĘ MOJE ZMARTWIENIA. | ODZYSKAŁEM CIĘ PUCHARKU. SKOŃ- CZYŁY SIĘ MOJE ZMARTWIENIA. | 85a | PUCHAR |
145 | OSZUSTWO! SZA- CHRAJSTWO! TO NIE JEST MOJE ZŁOTE PROSIĘ!!! | OSZUSTWO! SZA- CHRAJSTWO! TO NIE JEST MOJE ZŁOTY PUCHAR!!! | 85b | PUCHAR |
146 | NIC Z TEGO NIE ROZU- MIEM, LECZ ON TWIERDZI, ŻE TO NIE JEST JEGO ZŁOTE PROSIĘ. MIÓD Z TEGO PUCHARU MU NIE SMAKUJE. | NIC Z TEGO NIE ROZU- MIEM, LECZ ON TWIERDZI, ŻE TO NIE JEST JEGO ZŁOTY PUCHAR. MIÓD Z TEGO PUCHARU MU NIE SMAKUJE. | 86a | PUCHAR |
161 | KAJKO, MYŚLĘ, ŻE ZROBILIBYŚMY ŁADNY UCZYNEK, WYPUSZCZA- JĄC TEGO RUMAKA NA SWOBODĘ. | KAJKO, MYŚLĘ, ŻE ZROBILIBYŚMY DOBRY UCZYNEK, WYPUSZCZA- JĄC TEGO RUMAKA NA WOLNOŚĆ. | 93b | STYL |
167 | DZIELNIE SIĘ SPISAŁEŚ W ROLI FAŁSZYWEGO POSŁA. ZAŁÓŻ TERAZ PRZEPISOWY MUNDUR, TO ODZNACZĘ CIĘ ORDEREM. | DZIELNIE SIĘ SPISAŁEŚ W ROLI FAŁSZYWEGO POSŁA. ZAŁÓŻ TERAZ GALOWY MUNDUR, TO ODZNACZĘ CIĘ ORDEREM. | 96b | STYL |
182 | WSZYSTKO BĘDZIE DOBRZE, JEŻELI WSZYSCY NA- UCZYCIE SIĘ CHYTRZE I ZGODNIE KŁAMAĆ. | BĘDZIE DOBRZE, JEŻELI WSZYSCY NA- UCZYCIE SIĘ CHYTRZE I ZGODNIE KŁAMAĆ. | 104a | STYL |
186 | WPADNIE W ZŁOŚĆ I ZABIERZE MI SLIPY. BŁAGAM WAS, TO ISTNY POTWÓR. | WPADNIE W ZŁOŚĆ I MNIE OGO- ŁOCI. BŁAGAM WAS, TO ISTNY POTWÓR. | 106a | STYL |
191 | CZYTAM W WASZYCH MYŚLACH. WIEM, ŻE HISTORIA MNIE POTĘPI, A WY RÓWNIEŻ UWAŻACIE MNIE ZA PATAŁACHA. | CZYTAM W WASZYCH MYŚLACH. WIEM, ŻE HISTORIA MNIE POTĘPI, A WY RÓWNIEŻ UWAŻACIE MNIE ZA NIEDOŁĘGĘ. | 108b | STYL |
217 | TAM PRZYGO- TUJĄ SIĘ DO JUTRZEJSZEJ KRWAWEJ ROZPRAWY. | TAM PRZYGO- TUJĄ SIĘ DO OSTATECZNEJ KRWAWEJ ROZPRAWY. | 121b | STYL |
222 | DOŚĆ TEGO! ROBICIE ZE MNIE WARIATA!! | DOŚĆ TEGO! ROBICIE ZE MNIE GAMONIA! | 124a | STYL |
232 | STÓJ! PRZEKRO- CZYŁEŚ DOZWOLONĄ SZYBKOŚĆ. | STÓJ! PRZEKRO- CZYŁEŚ DOZWOLONĄ PRĘDKOŚĆ. | 129a | STYL |
240 | WIELKIE NIEBA! CAŁE STADO PROSIA- KÓW! | WIELKIE NIEBA! CAŁY MAGAZYN PUCHARÓW! | 133a | PUCHAR |
241 | WIEDZIAŁ OD SZAM- BELANA, JAK KSIĄŻĘ MIŁUJE SWOJE ZŁOTE PROSIĘ. | WIEDZIAŁ OD SZAM- BELANA, JAK KSIĄŻĘ MIŁUJE SWÓJ ZŁOTY PUCHAR. | 133b | PUCHAR |