Sopocki szlak Janusza Christy – poznaj ulubione miejsca Mistrza i nową atrakcję w kurorcie dla fanów Kajka i Kokosza!

Wycieczkę rozpoczynamy na dworcu PKP. W 2011 roku było to co prawda najmniej malownicze miejsce naszej trasy, ale dzięki muralom, które wtedy się na nim pojawiły, wpisywał się w tematykę szlaku. Malowidła powstały dzięki polskiej edycji akcji Dulux „Let’s Color”, której opiekunem artystycznym był Przemysław „Trust” Truściński, ceniony w środowisku komiksowym rysownik, a także autor jednej z pierwszych parodii „Kajka i Kokosza”.

Po starym dworcu pozostało wspomnienie. W tej chwili raczej nie znajdziemy tutaj żadnych komiksowych akcentów. Natomiast w 2020 roku, dzięki naszej Fundacji, można było obejrzeć w jego wnętrzach ekspozycję poświęconą Kajkowi i Kokoszowi oraz Januszowi Chriście.

Z dworca kierujemy się w stronę „Monciaka”. Mijamy hotel „Rezydent” i na wysokości kościoła św. Jerzego, wchodzimy na zatłoczony sopocki deptak. Naprzeciwko kościoła znajdowała się restauracja „Złoty Ul”, którą Christa uwiecznił w swoim komiksie „Niemoralna opowieść z morałem: 2+szwagier”.

Niestety działającą nieprzerwanie od 1945 roku restaurację dopadła zmiana, a nawet „Dwie Zmiany”.

W dolnej części „Monciaka”, pod adresem Bohaterów Monte Cassino 52 znajduje się SPATiF, klub-legenda sopockiej bohemy. Tu właśnie pewien amator napojów wyskokowych, znany w Sopocie jako „Biesiadnik”, naciągał wszystkich nowych gości na wódeczkę i zakąskę, podając się za twórcę „Kajtka-Majtka”.

W tym miejscu zmieniły się praktycznie jedynie parasole, w ogródku restauracji na parterze. Legenda sopockiego SPATiFu trwa.

Idąc dalej prosto, dochodzimy do sopockiego molo. Zwróćcie uwagę na fontannę, która znajduje się w centralnym punkcie Skweru Kuracyjnego, przed Domem Zdrojowym. Legendę o rzeźbach, które się na niej znajdują, sparodiował Christa w 4-kadrowym niemym komiksie w broszurce „Sopot, lato. Vademecum …i nie tylko”. Zanim opuścimy najdłuższy drewniany pomost w Europie, być może uda nam się dostrzec w morskiej toni wrak pierwszej „Kakaryki”, zatopionej z honorami przez młodego Janusza Christę i jego szkolnych kolegów obok ostrogi mola.

W 2012 roku fontanna przeszła generalny remont. Odnowione rzeźby sportretowane przez Janusza Christę w dalszym ciągu ozdabiają jej narożniki.

Nadmorską promenadą wzdłuż plaży dochodzimy do Grand Hotelu. Legendarny budynek pamięta wizyty wielu wpływowych postaci polityki, koronowanych głów, gwiazd filmu i estrady. Pamięta również noc wprowadzenia stanu wojennego, kiedy to na hotelowym postoju taxi „czerwone Siuksy” z ZOMO spałowały starego Westmana Christę, który nie mógł trafić do domu po suto zakrapianych imieninach.

Znajdź 5 różnic.

Alejkami w Parku Północnym, obok klubu „Sfinks”, dochodzimy do skrzyżowania ulic Powstańców Warszawy i Floriana Ceynowy. Wzdłuż ogrodzenia klubu tenisowego dochodzimy do ul. Helskiej, gdzie Janusz Christa mieszkał z rodzicami zaraz po wojnie.

Wbrew pozorom kamienica nie została przebudowana. Po prostu po latach okazało się, że Janusz Christa nie mieszkał pod nr 2, a na przeciwko pod nr 1. Tutaj autor narysował wszystkie komiksy dla „Wieczoru Wybrzeża”.

Ulicą Jana Jerzego Haffnera dochodzimy do ul. Wosia Budzysza, gdzie prowadzeni tablicami informacyjnymi, trafiamy do sopockiego grodziska, w którym możemy poczuć wczesnośredniowieczny klimat i przenieść się na chwilę do czasów współczesnych wojom Mirmiła.

Od 2015 roku nasza Fundacja wspólnie z Grodziskiem zorganizowała kilka udanych eventów, w tym 3 edycje „Urodzin Janusza Christy”. W tym roku również zapraszamy wszystkich fanów Kajka i Kokosza do sopockiego Grodziska w dniach 17-18 lipca na Zlot Fanów Kajka i Kokosza – Urodziny Janusza Christy.

Opuszczając Grodzisko, przy tylnej bramie wjazdowej włączamy się na chwilę w „Sopocką Ścieżkę Turystyczno-Przyrodniczą”. Wspinając się na Skarpę Sopocką, trzymamy się skraju wąwozu i przecinamy potok na wysokości ruin domu pokrytego graffiti.

Wchodzimy na najmniej znany obszar Sopotu, nietknięty praktycznie przez cywilizację. Spośród bujnej, nieuporządkowanej przyrody wyłaniają się gdzieniegdzie zaniedbane, ale jednocześnie urokliwe rezydencje z przełomu XIX i XX wieku. Tereny te, umiejscowione pomiędzy skarpą i torami kolejowymi, były po wojnie ulubionym miejscem zabaw okolicznej dzieciarni. Jest niemal pewne, że bawił się tutaj również Janusz Christa rozwijając w tym bajkowym miejscu swoją wyobraźnię. Na rozstaju dróg skręcamy w prawo, w kierunku torów. Idąc wzdłuż nich, mijamy kolejny wąwóz, za którym skręcamy w lewo, dochodzimy do posesji pod adresem Winieckiego 49 i przed skrajem skarpy odbijamy w prawo. Przy odrobinie szczęścia natrafiamy na tunel ze strzyżonych lip, będący pozostałością po wspaniałym parku. Tunel wyprowadza nas wprost na niemal bajkowy pałacyk z 1894 roku, znajdujący się pod adresem Jakuba Goyki 3.

Zabytkowa willa pod adresem Goyki 3 przechodzi właśnie gruntowną rewitalizację i już niedługo w jej wnętrzach rozpocznie działalność sopocki Art Inkubator.

Przecinamy ul. Goyki i wchodzimy na ul. Obrońców Westerplatte – jedną z najpiękniejszych ulic Sopotu. Na całej długości ulicy znajdują się wspaniałe budynki otoczone zabytkowymi ogrodami. W tej okolicy wychował się Janusz Christa. Fascynację architekturą tego miejsca możemy odnaleźć w niejednym komiksie mistrza. Szczególną uwagę zwróćcie na budynek pod nr 24, w którym kręcono zdjęcia do kilku polskich filmów. Przedwojenna willa z 1881 roku wraz z otaczającym ją ogrodem wygląda jak gotowa sceneria do horroru i taką też rolę zagrała w filmie pt. „Medium”.

Ulica przecięta jest wąwozem, nad którym przełożona jest kładka. My jednak na nią nie wchodzimy. Skręcamy w prawo i schodkami kierujemy się w dół wąwozu, do tunelu pod torami. Tunelik jest zwany przez tubylców „Smrodkiem”, dlatego nabieramy głęboko powietrza i szybkim krokiem przechodzimy na drugą stronę torów, a następnie dochodzimy do Al. Niepodległości.

Charakterystyczna willa jeszcze bardziej zarosła i odpadło od niej trochę tynku. Natomiast tunel pod torami został przebudowany i można poruszać się nim już swobodnie, w normalnym tempie, bez zatykania nosa.

Na najbliższych światłach przechodzimy przez ulicę i wychodzimy na ul. 23 Marca. Czeka nas dłuższy spacer w górę ulicy. Możemy na chwilę zboczyć z trasy i skręcając koło drewnianego krzyża, leśnym duktem dojść do ul. Jacka Malczewskiego. Na cmentarzu katolickim oddajmy hołd mistrzowi i złóżmy orchidee na Jego kurhanie. Ze znalezieniem rodzinnego grobowca nie powinniście mieć większych problemów. Kierujcie się mapką i szukajcie go niedaleko skraju skarpy, na której się znajduje. Janusz Christa spoczywa obok swojej żony Reni, syna Marka, rodziców oraz brata.

Wysłużony grobowiec został zastąpiony nowym nagrobkiem.

Wracamy na ul. 23 marca i dochodzimy do osiedla „Przylesie”. Zapleczem pawilonów handlowych a następnie schodkami dochodzimy do bloku nr 77D, w którym przez wiele lat mieszkał Janusz Christa. To tutaj stworzył swoje najpopularniejsze komiksy. Jeśli uda się Wam sforsować domofon, polecam przepiękny widok Sopotu oraz zatoki z lotu ptaka, jaki roztacza się z okna klatki schodowej na ostatnim piętrze.

Tutaj autor narysował wszystkie komiksy, które ukazały się w „Świecie Młodych” i magazynie „Relax”. Dostępu do klatki schodowej skutecznie strzeże domofon, ale dla widoku z ostatniego piętra warto poczekać na kogoś kto nas wpuści i spróbować dostać się na ostatnie piętro.

W pawilonach od frontu, gdzie w 2011 roku znajdowała się drogeria, w latach 80. XX wieku umiejscowiony był kiosk „RUCHU” z ogromną witryną. W kiosku tym Christa osobiście zamawiał egzemplarze swoich komiksów, które później rozdawał rodzinie i znajomym. Musiał tak robić, ponieważ dostawał od wydawnictwa zaledwie kilka egzemplarzy autorskich. Jedynym śladem po kiosku jest zakratowane, zabite blachą okienko, w którym kiedyś urzędował Pan Kioskarz.

Niestety po legendarnym kiosku nie został żaden ślad. Zmieniło się tutaj dosłownie wszystko. Jedynym punktem odniesienia pozostało drzewo, a w lokalu mieści się obecnie warzywniak.

Z klatki bloku kierujemy się w stronę lasu i wchodzimy do niego z lewej strony. Docieramy do rozstajnych dróg i przy hydrancie skręcamy w prawo pod górę. Tymi ścieżkami fani komiksu mieli okazję spacerować z Januszem Christą, towarzysząc Mu podczas spacerów z psem. Wędrówka tymi leśnymi ścieżkami uzmysłowi Wam, skąd autor czerpał inspiracje do wspaniałych pejzaży, jakie możemy podziwiać w komiksach o Kajku i Kokoszu. Ścieżką dochodzimy do tylnych bram Opery Leśnej, gdzie pierwotnie miał odbyć się festiwal czarownic, ale ostatecznie (jak wiemy) przeniesiony został na pobliską Łysą Górę.

W tym miejscu zmienił się jedynie kolor ciężarówki. Natomiast jeśli zboczymy na kilka minut z naszej ścieżki i pójdziemy w lewo, to dojdziemy do zrewitalizowanego punktu widokowego na Wzniesieniu Strzeleckim, z którego rozpościera się wspaniały widok na panoramę Sopotu i Zatokę Gdańską.

Wzdłuż ogrodzenia Opery Leśnej dochodzimy do rozwidlenia, po lewej stronie widzimy scenę i widownię. Kierujemy się ścieżką na prawo, którą dochodzimy do Łysej Góry. Na szczycie możemy chwilę odpocząć, podziwiając wspaniałe widoki, którymi zauroczeni byli zapewne również uczestnicy festiwalu. Bokiem zbocza schodzimy w dół, gdzie w 2011 roku mieścił się bar „Sabat”. Z dużym prawdopodobieństwem, to właśnie w nim odbyło się afterparty po festiwalu czarownic. Ostatni rzut oka na stok, po którym uciekali Zbójcerze z Walwuchem i opuszczamy Łysą Górę.

Legendarnego baru „Sabat” już nie ma. W jego miejscu mieści się obecnie inna restauracja. Natomiast widoki ze szczytu Łysej Góry w dalszym ciągu zapierają dech.

Wychodzimy na malowniczą uliczkę Jerzego Herberta, dochodzimy nią do ul. Adama Mickiewicza, a następnie, schodkami pomiędzy posesjami, wspinamy się na ul. Andrzeja Struga. Dochodzimy do ulicy Antoniego Abrahama, która niespodziewanie kończy się lasem. Po lewej stronie, schowany w gęstwinie, stoi malowniczo położony kościół św. Bernarda, gdzie najbliższa rodzina i najwierniejsi fani żegnali Janusza Christę.

Kierując się schodkami w dół, dochodzimy do leśnego odcinka ul. Marii Konopnickiej, na tyły domu przy ul. Wybickiego 40, w którym Janusz Christa mieszkał do końca życia.

Kamienica przy ul. Wybickiego 40 wygląda cały czas tak samo. Tutaj powstały dwa ostatnie albumy Kajka i Kokosza.

W 2011 roku mieszkanie było już sprzedane, wyposażenie pracowni wraz z biurkiem zostały przekazane Pracowni Komiksowej, a mimo to na domofonie wciąż widniało nazwisko mistrza.

Wyposażenie pracowni trafiło ostatecznie do naszej Fundacji, ale niektóre rzeczy okazują się niezmienne.

Ulicami Konopnickiej, Armii Krajowej, Krasickiego i Marynarzy dochodzimy do ul. Tadeusza Kościuszki. Zanim jednak wrócimy na dworzec, mijamy znajdujący się naprzeciwko sopockiego magistratu budynek, w którym mieścił się Zespół Szkół Handlowych, gdzie Janusz Christa robił małą maturę. W tym miejscu pokłońmy się z wdzięcznością profesorowi Stefanowi Skalskiemu, któremu przyszły rysownik uroczyście przysięgał, że nigdy nie zostanie ekonomistą.

W międzyczasie Zespół Szkół Handlowych przeniósł się do innej lokalizacji, ale to jeszcze nie koniec wycieczki. Dzięki współpracy naszej Fundacji z Netflix powstał w Sopocie, w Parku Południowym, plac zabaw inspirowany Kajkiem i Kokoszem. Życząc udanej wędrówki polecamy zaopatrzyć się w mapę. Poniżej do wyboru wersja elektroniczna w dwóch częściach oraz tradycyjna do wydrukowania.